Najlepsze franczyzy gastronomiczne w Polsce – ranking i opinie

Rynek franczyz gastronomicznych w Polsce przechodzi obecnie okres dynamicznego rozwoju, charakteryzując się zarówno dojrzałością koncepcji biznesowych, jak i rosnącą różnorodnością oferowanych formatów. Polska jest już określana przez specjalistów jako rynek dojrzały pod kątem rozwoju biznesów franczyzowych, z blisko 84 tysiącami placówek należących do ponad 1300 sieci. W segmencie gastronomicznym szczególnie wyróżniają się pizzerie, które stanowią największą kategorię, oraz dynamicznie rozwijające się koncepty fast food, kawiarnie i restauracje sushi. Najlepsze franczyzy oferują rozpoznawalną markę, sprawdzony model biznesowy, kompleksowe wsparcie, konkurencyjne koszty wejścia i realne perspektywy szybkiego zwrotu z inwestycji. Wśród liderów rynku znajdują się zarówno międzynarodowe giganty jak McDonald’s, Subway czy Pizza Hut, jak i rodzime marki takie jak Da Grasso, Biesiadowo czy Żabka, która choć nie jest stricte gastronomiczna, oferuje szeroki asortyment żywności i przekąsek.

Przegląd rynku franczyz gastronomicznych w Polsce

Franczyza zagościła na świecie głównie za pośrednictwem gastronomii, a o tym modelu prowadzenia biznesu zaczęło się robić głośniej za sprawą braci McDonald’s i sprytnego Raya Kroca. W Polsce jednym z prekursorów tego modelu był Mr Hamburger – polska sieć typu fast food, założona w 1990 roku w Chorzowie. Współczesny rynek franczyz gastronomicznych w Polsce cechuje ogromna różnorodność – od kuchni włoskiej, przez amerykańską, po azjatycką – oraz wysoka dojrzałość operacyjna sieci.

Franczyza w Polsce rozwija się z roku na rok coraz bardziej – dla porównania 10 lat temu liczba firm franczyzowych wynosiła 626, a obecnie 1250, czyli dwa razy więcej. Nie tylko liczby świadczą o poprawie kondycji franczyzy w Polsce, ale także jakość wsparcia oferowanego franczyzobiorcom. Około 80% franczyz stanowią rodzime marki, z których około 10% posiada przynajmniej jednego franczyzobiorcę za granicą.

Gastronomia to bardzo popularna we franczyzie branża, gdzie można wybierać wśród międzynarodowych marek albo wśród rodzimych brandów. Apetyt na franczyzę w tym segmencie wynika z kilku kluczowych czynników:

• sprawdzonego modelu biznesowego,
• rozpoznawalności marek,
• wsparcia franczyzodawców,
• niższego ryzyka w porównaniu do startu od zera.

Charakterystyka rynku i jego segmentacja

Rynek franczyz gastronomicznych w Polsce można podzielić na kilka głównych segmentów:

• Pizzerie – najliczniejsza grupa, łącząca koncepty włoskie, amerykańskie i polskie;
• Fast food – burgery, kebaby, kanapki, formaty nastawione na szybkość i standaryzację;
• Kawiarnie i lodziarnie – korzystające z mody na kawę specialty i desery premium;
• Restauracje sushi i kuchnie azjatyckie – segment szybko rosnący, coraz bardziej mainstreamowy;
• Fit, wege i kuchnie etniczne – koncepty odpowiadające na trendy zdrowego żywienia i różnorodności kulinarnej.

Najpopularniejsze kategorie franczyz gastronomicznych

Pizzerie – dominujący segment rynku

Pizzerie we franczyzie to biznes, który stale cieszy się popularnością. Są to zarówno znane, międzynarodowe sieci, jak i mniejsze koncepty. Liczba franczyzowych pizzerii rośnie, a pizza pozostaje jedną z najchętniej wybieranych potraw w Polsce.

We franczyzie można prowadzić pizzerie wielu marek. Najważniejsze z nich to:

• Pizza Hut,
• Papa John’s,
• Domino’s,
• Gruby Benek,
• Biesiadowo,
• 105 Piątka,
• Telepizza,
• New York Pizza Department,
• Presto,
• Wytwórnia Pizzy,
• Da Grasso,
• MaxiPizza,
• Tutti Santi,
• Saluto,
• Rukola Pizza Bistro,
• Comparello Bello,
• Pizzeria El Toro,
• Pizza&Friends,
• Big Adriano Pizza,
• Speedy Romano,
• Pizza na Wypasie,
• Pizza Bus,
• Olio,
• Fabryka Pizzy.

Da Grasso to największa franczyzowa sieć pizzerii w Polsce, istnieje nieprzerwanie od ponad 29 lat, a w jej ramach działa obecnie 190 lokali w 140 miastach. Pierwsza pizzeria powstała w 1996 roku w Łodzi, a od 2022 roku marka jest częścią międzynarodowego koncernu ORKLA. Model franczyzy stawia na partnerstwo i transparentność.

Sieć zapewnia kompleksowe wsparcie ekspertów na każdym etapie – od analizy lokalizacji, przez pomoc w wyposażeniu restauracji, aż po skuteczne działania marketingowe, a wraz z wejściem w życie Nowej Umowy Franczyzowej sieć pokrywa nawet 50% kosztów otwarcia. Każdy z partnerów otrzymuje dedykowanego koordynatora ds. franczyzy.

Tajemnicą sukcesu Da Grasso jest autorska receptura na ciasto oraz kultowe sosy – pomidorowy i czosnkowy – dodawane gratis do każdej pizzy, a także dopracowany, polski model biznesowy i zoptymalizowane procesy produkcyjno‑logistyczne. Ponad 70% franczyzobiorców prowadzi restauracje ponad 10 lat, a ponad 30% zarządza więcej niż jedną lokalizacją.

Biesiadowo to kolejna znacząca marka w segmencie pizzerii, o charakterystycznym wystroju lokali nawiązującym do tradycyjnej polskiej chaty. Sieć ma ponad 100 lokali i wiele nagród (m.in. Złoty Laur Konsumenta, Gazele Biznesu). Koszt inwestycji zaczyna się od 42 tys. zł, a miesięczna opłata franczyzowa wynosi 1000 zł netto.

Franczyzobiorca inwestuje we własny lokal od 92 tys. zł, co może przełożyć się na szybki zwrot. Sieć zapewnia pełne wsparcie przy otwarciu i prowadzeniu lokalu oraz darmowe szkolenia personelu.

Fast food i restauracje szybkiej obsługi

Segment fast food charakteryzuje się obecnością globalnych marek, które przyniosły model franczyzowy do Polski. McDonald’s prowadzi ponad 500 lokali w Polsce, z czego ok. 90% działa w systemie franczyzowym. Franczyzobiorcy działają w ramach jasno zdefiniowanych standardów sieci.

Pakiet franczyzowy McDonald’s obejmuje całą koncepcję prowadzenia działalności – od znaków towarowych i know‑how, przez opłaty i mechanizmy rozliczeń, po wsparcie operacyjne i marketingowe. Sieć zapewnia stałe konsultacje i szkolenia dla franczyzobiorców oraz kadry zarządzającej.

Subway oferuje głównie kanapki, sałatki i wrapy. Koszt otwarcia restauracji wynosi 500–800 tys. zł (tańsze są lokale w food courtach 40–50 m²), a opłata wstępna to 15 tys. euro.

Deklarowany okres zwrotu inwestycji w Subway to maksymalnie 3 lata, a zdarzały się przypadki zwrotu nawet w pół roku. Dodatkowe przychody pozwalają budować catering na konferencje i eventy. Plany na 2024 rok zakładają 15 otwarć, a plan trzyletni 40 nowych lokali.

Burger King w Polsce prowadzi 43 restauracje m.in. w Warszawie, Wrocławiu, Krakowie i Poznaniu. Operatorem jest Burger King Poland S.A., Grupa AmRest oraz Autogrill. Sieć zapowiada dalszy rozwój.

Kawiarnie i lodziarnie

Segment kawiarni zyskuje na znaczeniu dzięki rosnącej kulturze kawy i elastycznym formatom biznesowym. Carte d’Or Cafe to przykład międzynarodowej marki dostępnej w Polsce w formie markowych lodziarnio‑kawiarni. Sieć rozwija się od 1998 roku, obecnie jako wspólny projekt z firmą Unilever.

Costa Coffee udostępnia w Polsce licencję na biznes franczyzowy, zapewniając dostęp do rozpoznawalnej marki, sprawdzonych procedur, szkoleń i marketingu.

Lodziarnie to atrakcyjny segment sezonowy i całoroczny (zwłaszcza w centrach handlowych). Dolce Lato, Gelato… The Italian way oferuje pełne wsparcie przy otwarciu oraz unikalne, naturalne smaki lodów i włoskich deserów.

Fit Cake to pierwsza i największa polska nie‑cukiernia, lider wśród producentów specjalistycznych fit deserów. Sieć rok do roku odnotowuje kilkudziesięcioprocentowy wzrost i wykazuje odporność na kryzysy dzięki unikalnym produktom dla klientów dbających o dietę.

Restauracje sushi i kuchnia azjatycka

Segment restauracji sushi we franczyzie szybko rośnie, a kuchnia azjatycka cieszy się coraz większą popularnością. Do najaktywniejszych sieci należą:

• KOKU Sushi,
• Sushi World,
• Nova Sushi,
• Royal Sushi,
• Sushi Planet,
• PANDA Sushi,
• Hasztag Sushi,
• Sushi Bistro,
• Yoko Sushi,
• Sushi Kushi Hana Sushi,
• Cudo Sushi.

Sushi World to jedna z czołowych sieci franczyzowych w Polsce. Zapewnia wsparcie na każdym etapie – od wyboru lokalizacji po marketing i zarządzanie, co ułatwia wejście na rynek w nowych miejscowościach.

Sieć kładzie duży nacisk na analizę potencjału rynkowego lokalizacji i wymianę wiedzy między franczyzobiorcami. Oferowane sushi premium wyróżnia się jakością składników i oryginalnymi recepturami, a model restauracji zaprojektowano z myślą o rentowności.

Nowoczesna franczyza Sushi World pozwala łączyć klasyczne metody przygotowania z nowymi trendami w gastronomii, oferując skalowalny, zyskowny koncept.

Ranking największych sieci franczyzowych

Liderzy rynku spożywczego i convenience

Żabka pozostaje niekwestionowanym liderem franczyzy convenience. W ubiegłym roku otworzyła ponad tysiąc sklepów i realnie powiększyła sieć o niecały tysiąc placówek. Żabka zrzesza ponad 10 tys. sklepów i szybko rośnie – według najnowszych danych to ponad 10,3 tys. sklepów.

W ujęciu globalnym Żabka może wkrótce znaleźć się w czołówce największych franczyz. Dla porównania, 7‑Eleven ma ponad 78 tys. lokalizacji, a na 10. pozycji rankingu Vetted Biz znajduje się sieć z liczbą 10,7 tys. placówek. Niewykluczone, że na koniec 2024 roku Żabka dołączy do globalnego top 10.

Atuty franczyzy Żabka to łatwy start, niewielki wkład początkowy, niskie opłaty miesięczne, bezpieczeństwo i wysoki przychód podstawowy. Sieć oferuje szeroką ofertę spożywczą, szybkie przekąski i usługi dodatkowe (np. doładowania, odbiór paczek).

Carrefour Express to kolejny ważny gracz, działający w trzech formatach powierzchni. Model ajencyjny obniża koszty wejścia, a do plusów należą duża rozpoznawalność marki, szeroka oferta oraz ogólnopolski marketing.

Międzynarodowi giganci gastronomii

Dla łatwiejszej orientacji w skali globalnych sieci, poniżej przedstawiamy zestawienie pozycji i liczby lokalizacji:

Polskie marki w rankingu

Wśród polskich marek szczególnie wyróżniają się sieci gastronomiczne skutecznie konkurujące z globalnymi graczami. Da Grasso jako największa polska sieć pizzerii (190 lokali w 140 miastach) zdobyła liczne nagrody, m.in. Złoty Laur Konsumenta i Godło Jakość Obsługi.

Sphinx to najpopularniejsza polska marka restauracyjna z lojalną bazą klientów – 24% rachunków opłacanych jest aplikacją lojalnościową Aperitif. Nawet w okresie COVID‑19 sieć utrzymywała zainteresowanie franczyzą.

Biesiadowo zyskało popularność dzięki pizzy o średnicy 57 cm i korzystnym warunkom franczyzy. Wielu pierwszych franczyzobiorców otworzyło kolejne lokale, co potwierdza opłacalność modelu.

Analiza kosztów i rentowności inwestycji

Struktura kosztów wejścia do różnych franczyz

Koszty wejścia różnią się w zależności od marki, formatu i lokalizacji. Najmniejsze inwestycje wymagają kawiarnie i punkty take‑away, podczas gdy pełne restauracje z obsługą kelnerską mogą kosztować nawet kilkaset tysięcy złotych.

Poniższa tabela porównuje wybrane warunki finansowe kilku sieci:

Modele finansowania i wsparcie inwestycyjne

Wiele sieci oferuje wsparcie finansowe. Da Grasso dzięki Nowej Umowie Franczyzowej pokrywa nawet 50% kosztów otwarcia, znacząco obniżając próg wejścia i ryzyko.

Biesiadowo zapewnia atrakcyjne finansowanie sprzętu (leasingi i kredyty) oraz wsparcie doradców finansowych w pozyskiwaniu finansowania.

Fit Cake wprowadził system modułowy: franczyzobiorca płaci tylko za wybrane elementy. Pakiet startowy kosztuje 19 tys. zł, a dodatki dobiera się elastycznie do potrzeb lokalnego rynku.

Niektóre sieci oferują elastyczne płatności, np. rozłożenie opłat franczyzowych na raty do 2 lat, wsparcie w negocjacji czynszu czy wakacje inwestycyjne z możliwością uruchomienia z opóźnieniem.

Analiza rentowności i okresu zwrotu

Rentowność zależy od lokalizacji, jakości zarządzania, wsparcia sieci i kondycji rynku. Najczęściej deklarowany okres zwrotu to 2–5 lat, choć w praktyce bywa różnie.

Da Grasso prezentuje mocne dane: ponad 70% partnerów działa >10 lat, a ponad 30% rozwija więcej niż jedną restaurację, co świadczy o trwałej rentowności.

Subway deklaruje zwrot do 3 lat, a w niektórych przypadkach nawet w 6 miesięcy. Dodatkowe przychody generuje catering.

Biesiadowo podkreśla niski próg wejścia i potencjał bardzo szybkiego zwrotu. Wielu pierwszych partnerów otworzyło kolejne lokale.

W jednej z sieci kawiarnianych miesięczne przychody mieszczą się w przedziale 150–350 tys. zł, co przy sprawnym zarządzaniu kosztami pozwala osiągać satysfakcjonujące marże.

Wsparcie franczyzodawców i modele biznesowe

Kompleksowość wsparcia operacyjnego

Poniżej zebrano przykłady wsparcia oferowanego przez wybrane sieci:

• McDonald’s – stałe konsultacje, szkolenia oraz ogólnopolskie kampanie marketingowe;
• Da Grasso – wsparcie od analizy lokalizacji po marketing i dedykowany koordynator dla każdego partnera;
• Pizza Hut – zaplecze międzynarodowego lidera (AmRest) i sprawdzony model operacyjny;
• Sushi World – pomoc w obszarach lokalizacji, marketingu i zarządzania oraz wymiana doświadczeń w sieci.

Systemy szkoleń i transfer wiedzy

Szkolenia są fundamentem sukcesu franczyz. Oto jak robią to poszczególne marki:

• Subway – 3‑tygodniowe szkolenie (1 tydzień w restauracji + 2 tygodnie online) oraz tygodniowe wdrożenie personelu na miejscu;
• Biesiadowo – kompleksowe wsparcie przy otwarciu i prowadzeniu lokalu oraz darmowe szkolenia personelu;
• McDonald’s – rozwój kompetencji właścicieli i kadry w obszarach zarządzania ludźmi, operacjami i rozwojem biznesu;
• Sphinx – dedykowany system IT, procedury HACCP, narzędzia szkoleniowe i udział w programie lojalnościowym Aperitif.

Wsparcie marketingowe i promocyjne

Marketing to kluczowy element wartości dodanej franczyzy. Przykłady działań:

• Pizza Hut – szerokie kampanie ATL i online, podbijające ruch i rozpoznawalność;
• Stopiątka – intensywny marketing internetowy i pozycjonowanie w Google, kierujące ruch do najbliższych lokali;
• Carrefour Express – ogólnopolska reklama i marketing wspierające pozyskanie klientów;
• Da Grasso – skuteczne działania marketingowe dopasowane do lokalnych rynków przy spójnej komunikacji marki.

Systemy logistyczne i zaopatrzenia

Efektywna logistyka to często niedoceniana przewaga konkurencyjna. Wyróżniają się:

• Biesiadowo – własna hurtownia, uproszczone zaopatrzenie i stała jakość surowców;
• Da Grasso – zoptymalizowane procesy produkcyjno‑logistyczne wspierające rentowność;
• Sphinx – centralny system dostaw po konkurencyjnych cenach;
• McDonald’s – jeden z najbardziej zaawansowanych systemów logistycznych na świecie.

Perspektywy rozwoju i trendy

Digitalizacja i nowe technologie

Franczyzy gastronomiczne intensywnie digitalizują procesy. Najważniejsze praktyki to:

• Sphinx – 24% płatności rachunków w aplikacji Aperitif, rosnąca rola narzędzi cyfrowych w lojalizacji;
• Stopiątka – własna aplikacja mobilna i ruch z SEO zamiast platform zewnętrznych, co przyspiesza wzrost zysków;
• Sushi World – nowoczesne systemy POS i narzędzia analityczne, cyfrowe systemy zarządzania i sprzedaży;
• Platformy dostaw (Uber Eats, Bolt Food, Glovo) – trwale zmieniły modele sprzedaży, zwiększając zasięg lokali.

Trendy żywieniowe i nowe koncepty

Zmiany preferencji żywieniowych napędzają nowe nisze i kategorie:

• Fit Cake – pierwsza i największa nie‑cukiernia dla klientów aktywnych i dbających o dietę, unikalne produkty i szybki wzrost;
• Wegański i wegetariański – rozwijające się koncepty (FALLA, Krowarzywa, Tel Aviv Urban Food, Green Way) odpowiadają na popyt na alternatywy dla mięsa;
• Kuchnia azjatycka (w tym sushi) – zyskuje masową popularność, z Sushi World w czołówce sieci w Polsce;
• Fusion i kuchnie etniczne – Chinkalnia Restauracja Gruzińska edukuje rynek smakami Gruzji i rozwija się w Polsce oraz na Ukrainie.

Rozwój formatów i elastyczność modeli

Elastyczne formaty ułatwiają dopasowanie inwestycji do budżetu i lokalizacji:

• Pizza Hut – dine‑in (obsługa kelnerska) oraz fast casual delivery (lokale z dostawą; format franczyzowy);
• Sieci kawiarniane – cztery modele: point (całoroczny na wynosy), okno (całoroczny/sezonowy), riksza (sezonowy/eventowy), stacjonarna kawiarnia (inwestycja 20–100 tys. zł + remont);
• Da Grasso – tradycyjne restauracje oraz Da Grasso Ekspres z niższym CAPEX;
• Stopiątka – rozwój drugiego formatu Stopiątka Fabryka jako odpowiedź na zmiany rynkowe.

Ekspansja międzynarodowa polskich marek

Polskie koncepty coraz odważniej wychodzą za granicę. Przykłady:

• Fit Cake – wejście do Kanady i przygotowania do kolejnych rynków;
• New York Pizza Department – pierwszy lokal w Egipcie i plany rozwoju w regionie;
• Polskie marki – ok. 10% ma przynajmniej jednego partnera za granicą, trend rośnie w Europie Środkowo‑Wschodniej;
• Kompetencje międzynarodowe – czołowe sieci inwestują w dostosowanie do lokalnych przepisów, kultury i preferencji.

Wyzwania i perspektywy rozwoju rynku

Wpływ czynników makroekonomicznych

Rynek, podobnie jak cały sektor HoReCa, odczuwa wpływ makrotrendów: inflacji, rosnących kosztów pracy, cen energii i surowców. Restauracje Sphinx potrafią obniżać food cost bez utraty jakości czy wielkości porcji. Po branżowym lockdownie sieć szybko odbudowała sprzedaż, co czyni ją odporną na zawirowania.

Pandemia COVID‑19 mocno uderzyła w gastronomię, jednak najlepsze sieci okazały się odporne. Fit Cake rok do roku notuje kilkudziesięcioprocentowe wzrosty i rozwija bazę multifranczyzobiorców.

Wzrost kosztów działalności wymusza większą efektywność operacyjną i optymalizację procesów. Biesiadowo dzięki własnej hurtowni dostarcza wysokiej jakości produkty w dobrych cenach.

Zmiany regulacyjne (bezpieczeństwo żywności, RODO, prawo pracy) wpływają na sieci. Najlepsi franczyzodawcy wspierają partnerów w zakresie compliance i wdrożeń.

Konkurencja i nasycenie rynku

Rosnąca konkurencja wymusza innowacje i różnicowanie. Liczba firm franczyzowych wzrosła z 626 do 1250 w 10 lat, co oznacza podwojenie i zaostrza walkę o lokalizacje, partnerów i klientów.

W pizzeriach konkurują globalne marki (Pizza Hut, Domino’s) i silne polskie brandy (Da Grasso, Biesiadowo). Szeroki wybór dla franczyzobiorców oznacza konieczność wyraźnego wyróżnienia się każdej marki.

Nasycenie w dużych miastach skłania sieci do ekspansji w mniejszych ośrodkach. Pizza Hut szuka partnerów w całej Polsce, głównie w miastach powyżej 60 tys. mieszkańców, po dogłębnej analizie potencjału i zyskowności.

Postępuje fragmentacja handlu: powstaje wiele sieci regionalnych. Osiem sieci ma >2 tys. sklepów, cztery mają 1–2 tys., a dalej rynek jest rozdrobniony, co sprzyja regionalnym aliansom.

Zmiany preferencji konsumenckich

Kluczowe kierunki zmian preferencji konsumenckich to:

• fit i wege – rosnący popyt na zdrowe alternatywy sprzyja takim konceptom jak Fit Cake;
• personalizacja – Subway zbudował przewagę na konfigurowalnych kanapkach, trend rozlewa się na inne kategorie;
• cyfrowe kanały i dostawy – Pizza Hut rozwija fast casual delivery i doskonałą obsługę dostawy do domu;
• transparentność – konsumenci oczekują jawnych informacji o pochodzeniu składników i wartościach odżywczych, najlepsze sieci intensywnie to komunikują.

Wyzwania kadrowe i rozwój kompetencji

Rynek pracy pozostaje napięty, a rotacja wysoka. Oto praktyki ograniczające ryzyka kadrowe:

• szkolenia i standaryzacja – Biesiadowo oferuje darmowe szkolenia personelu, Subway prowadzi intensywny program wdrożeniowy;
• rozwój liderów – McDonald’s szkoli franczyzobiorców i menedżerów w zarządzaniu ludźmi i operacjami;
• digitalizacja HR – narzędzia do planowania zmian i monitoringu wydajności pomagają pozyskiwać i utrzymywać talenty;
• profil kandydata – idealny franczyzobiorca ma doświadczenie w gastronomii i biznesie, lecz kluczowe są jakość programów szkoleniowych i wsparcie operacyjne także dla osób bez takiego backgroundu.