Kto jest właścicielem sieci Spar? Sytuacja marki na polskim rynku

Sieć sklepów SPAR w Polsce przeszła intensywne zmiany właścicielskie, odsłaniając wyzwania międzynarodowych franczyz na rynkach lokalnych. Obecnym właścicielem marki SPAR w Polsce jest Grupa Kapitałowa Specjał z Rzeszowa, która w styczniu 2025 roku przejęła wszystkie aktywa od SPAR Group (RPA). Transakcja kończy burzliwy okres zapoczątkowany w 2018 roku wraz z przejęciem sieci Piotr i Paweł.

W praktyce o sukcesie decyduje kilka twardych czynników operacyjnych, które SPAR w Polsce musiał na nowo poukładać:

zarządzanie kosztami operacyjnymi,
przemyślane strategie cenowe,
partnerskie relacje z franczyzobiorcami,
ciągła adaptacja do lokalnych preferencji konsumenckich.

Geneza i międzynarodowa ekspansja marki SPAR

SPAR powstał w 1932 roku w Holandii jako system współpracujących, niezależnych detalistów. Filozofia wspólnego działania szybko przełożyła się na międzynarodową ekspansję koordynowaną przez biuro w Amsterdamie.

Wybrane liczby, które ilustrują globalną skalę SPAR:

13,9 tys. punktów sprzedaży w 48 krajach,
ok. 14,7 mln klientów dziennie,
globalna sprzedaż 43,5 mld euro w roku fiskalnym 2022,
wzrost sprzedaży o 5,6% r/r.

Model zarządzania oparty o lokalnych master franczyzobiorców łączy decentralizację z międzynarodowymi standardami, co ułatwia dopasowanie do realiów każdego rynku.

Wejście SPAR na polski rynek i pierwsze wyzwania właścicielskie

Początkowo rozwój SPAR w Polsce realizowała grupa Bać-Pol (jako master franczyzobiorca). W 2019 roku SPAR International wypowiedział umowę Bać-Polowi i przejął kontrolę nad marką.

W lutym 2020 roku potwierdzono, że SPAR Group Ltd. (Wasz Sklep SPAR) jest wyłącznym licencjobiorcą marki SPAR w Polsce – spółki Bać-Pol utraciły prawo do używania znaku.

Dla porządku, najważniejsze daty i rozstrzygnięcia w tym okresie:

luty 2019 – wypowiedzenie umowy master franczyzowej Bać-Polowi przez SPAR International,
luty 2020 – porozumienie stron i potwierdzenie wyłącznej licencji dla SPAR Group Ltd.,
2020 – zmiana nazwy spółki SPAR Polska S.A. (Bać-Pol) na Joker TNC.

Strategia przejęcia sieci Piotr i Paweł przez SPAR Group

W 2019 roku SPAR Group przejęła upadającą sieć Piotr i Paweł (ok. 70 sklepów). 80% udziałów kupiono od Capital Partners za 1 euro. Rozpoczęto rebranding do formatów SPAR, SPAR Express oraz Eurospar.

Aby ułatwić wybór formatu, SPAR wprowadził jasne progi metrażowe:

SPAR Express – sklepy do 200 m²;
SPAR – supermarkety od 200 do 1000 m²;
Eurospar – największe placówki 1000–2500 m².

W 2019 roku ogłoszono plan otwarcia 400 sklepów w 5 lat, wspierany inwestycjami w logistykę i rozszerzenie asortymentu.

Wyzwania operacyjne i problemy z rentownością

Ambitne plany szybko zderzyły się z realiami polskiego rynku: wysokie koszty, silna konkurencja i presja czynszowa osłabiły wyniki. Przykładem jest przypadek N24 Market – wzrost czynszu o 100% w warszawskim Domu Mody Klif w 2022 roku i finalny wniosek o upadłość (2025).

Najczęściej wskazywane przez partnerów problemy wyglądały następująco:

nierentowne lokalizacje i niedoszacowane koszty,
rozbieżności w danych operacyjnych przekazywanych franczyzobiorcom (straty rzędu 2 mln zł na jednym sklepie),
nierynkowe ceny zakupu i promocje obniżające marże partnerów,
zbyt wolna reakcja na sygnalizowane trudności.

Skala zaległości N24 Market sięgnęła pod koniec 2024 roku blisko 12 mln zł, co unaoczniło słabości ówczesnego modelu wsparcia.

Decyzja o sprzedaży polskich aktywów przez SPAR Group

We wrześniu 2023 roku SPAR Group zapowiedziała wyjście z Polski. W tym czasie posiadała 212 sklepów detalicznych, firmę produkującą dania gotowe oraz infrastrukturę logistyczną w kilku regionach kraju. Decyzję motywowały straty i chęć uwolnienia ok. 500 mln randów zysków rocznie w spółce-matce.

Kluczowe parametry transakcji, która zakończyła się przejęciem przez GK Specjał:

18 listopada 2024 – zgoda UOKiK na przejęcie,
40 mln zł – wartość transakcji,
przeniesienie marki bez zmiany szyldów w sklepach (ciągłość dla klientów).

Grupa Kapitałowa Specjał jako nowy właściciel

GK Specjał to polska grupa zbudowana od 1990 roku przez Krzysztofa Tokarza. 100% polski kapitał, dywersyfikacja działalności i silne zaplecze logistyczne pozwoliły jej stać się jednym z liderów rynku FMCG.

Największe sieci franczyzowe w portfolio GK Specjał oraz ich skala:

Marka	Liczba placówek
Nasz Sklep	ok. 5600
Livio	ok. 4500
Rabat Detal	ok. 2900

W skład grupy wchodzi także 60 sklepów własnych i 29 oddziałów hurtowych. Przejęcie SPAR dodało ok. 200 placówek (w tym ok. 20 własnych) oraz trzy centra dystrybucyjne – zwiększając zatrudnienie do 7200 pracowników.

8 lutego 2025 roku GK Specjał otworzył pierwszy sklep SPAR pod nowym zarządzaniem (Zawichost), sygnalizując szybkie tempo działania i nacisk na ofertę świeżą oraz marki własne.

Strategia rozwoju i plany ekspansji pod nowym zarządzaniem

Cel: 1000 sklepów SPAR w 5 lat – to pięciokrotny wzrost skali, który wymaga intensywnej rekrutacji partnerów, wsparcia lokalizacyjnego, finansowego i szkoleniowego.

Główne filary planu na najbliższe lata:

Ekspansja sieci – dynamiczny rozwój w różnych formatach i kanałach;
Plan naprawczy – poprawa procesów operacyjnych i jakości wsparcia;
Transparentna komunikacja – regularne informacje o zmianach dla franczyzobiorców;
Synergie w grupie – wykorzystanie doświadczeń Nasz Sklep, Livio i Rabat Detal;
Technologie SFA – wsparcie pracy terenowej i lepsze raportowanie.

Portfolio marek własnych SPAR jest szerokie i adresuje różne potrzeby cenowo-jakościowe:

SPAR – produkty codzienne z logo SPAR;
Fresh To Go – linia dań gotowych;
No 1 – międzynarodowa linia ekonomiczna;
SPAR Natural – produkty BIO;
Prime Select – produkty premium.

Wyzwania i szanse na polskim rynku detalicznym

Polski detal jest konkurencyjny, ale trendowo sprzyja formatom lokalnym. Najważniejsze zjawiska po stronie popytu i podaży to:

wzrost znaczenia zakupów online i rozwiązań omnichannel,
rosnąca świadomość zdrowotna i ekologiczna,
preferencja dla produktów lokalnych i świeżych,
presja kosztowa w centrach miast (czynsze, energia, praca).

Format osiedlowy i franczyza oparta na lokalnych przedsiębiorcach stanowią naturalną przewagę SPAR.

Analiza konkurencyjna i pozycjonowanie rynkowe

SPAR konkuruje z dyskontami (Biedronka, Lidl, Netto), supermarketami (Carrefour, Auchan, Stokrotka) i convenience (Żabka). O przewadze SPAR decydują:

lokalność i osobiste relacje franczyzobiorców z klientami,
elastyczne formaty sklepów (od SPAR Mini po Eurospar),
rozbudowane marki własne (w tym BIO i premium).

Model franczyzowy może łączyć konkurencyjne ceny z lepszą obsługą i dopasowaniem asortymentu do sąsiedztwa.

Wpływ własności lokalnej na rozwój marki

Nowy właściciel to szybsze decyzje i lepsze rozumienie realiów rynku. W praktyce przekłada się to na:

krótszy proces decyzyjny bez konsultacji z zagranicą,
lepsze dopasowanie oferty do zachowań polskich konsumentów,
stabilność finansową i długofalowe podejście do inwestycji,
transfer najlepszych praktyk z innych sieci GK Specjał.

Lokalne zarządzanie ułatwia szybkie reagowanie na koszty, popyt i konkurencję.

Perspektywy rozwoju technologicznego i innowacji

Technologia stanie się dźwignią efektywności i przewagi kosztowej. Priorytetowe obszary to:

systemy SFA z analizą obrazu (wsparcie wizyt, raportowanie, standardy),
omnichannel i aplikacje lojalnościowe,
automatyzacja logistyki (WMS, sortowanie),
analityka danych do optymalizacji asortymentu i promocji,
rozwiązania „zielone” (energooszczędność, opakowania, gospodarka odpadami).

Cyfryzacja operacji sklepowych i łańcucha dostaw może istotnie poprawić rentowność franczyzobiorców.

Analiza finansowa i prognozy rozwoju

Wycena aktywów SPAR w Polsce na 40 mln zł (ok. 180 sklepów, 3 centra dystrybucyjne, zakład produkcyjny) potwierdza realną wartość biznesu mimo wcześniejszych trudności.

Najważniejsze tezy finansowe na najbliższe lata:

skala GK Specjał (blisko 14 tys. sklepów w grupie) wspiera lepsze warunki zakupowe,
synergie logistyczne i IT obniżają koszty jednostkowe,
marki własne poprawiają marżę i lojalność klientów,
inwestycje 40–80 mln zł mogą wystarczyć do dojścia do 1000 sklepów w 5 lat.

Kluczem będzie dyscyplina kosztowa i przejrzysty model franczyzowy gwarantujący partnerom rentowność.

Wpływ na lokalnych przedsiębiorców i franczyzobiorców

Doświadczenie GK Specjał w zarządzaniu sieciami franczyzowymi w Polsce daje podstawy do ułożenia stabilnego, zyskownego modelu współpracy.

Zakres wsparcia, który może realnie obniżyć ryzyko partnerów:

dobór lokalizacji, analiza popytu i negocjacje najmu,
szkolenia z zarządzania, obsługi klienta i merchandisingu,
katalog zakupowy i przejrzysta polityka cenowa,
wsparcie finansowe (leasing wyposażenia, kredytowanie),
regularna komunikacja, spotkania regionalne i opieka koordynatorów.

Model franczyzy musi dawać realną ścieżkę do rentowności – inaczej nie utrzyma skali.

Wyzwania związane z integracją i zmianą kultury organizacyjnej

Integracja SPAR z GK Specjał wymaga pogodzenia standardów międzynarodowej marki z lokalną zwinnością operacyjną.

Najważniejsze obszary ryzyka i zadań do przeprowadzenia:

zachowanie tożsamości i jakości marki SPAR,
harmonizacja systemów IT bez przestojów operacyjnych,
szkolenie zespołów centrali i koordynatorów,
transparentne zarządzanie oczekiwaniami franczyzobiorców,
równowaga między synergiami a unikalnością poszczególnych marek.

Perspektywy rozwoju międzynarodowego i współpracy z SPAR International

Przejęcie przez lokalnego operatora nie zrywa więzi z organizacją globalną. Współpraca z SPAR International pozostaje kluczowa dla standardów, innowacji i rozwoju marek własnych.

Spodziewane korzyści ze współpracy międzynarodowej: